صنعت بیمه به‌عنوان یکی از پایه‌های مهم اقتصاد، در شرایط بحرانی امروز ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند تحول است. کاهش قدرت خرید مردم، نوسانات اقتصادی، و چالش‌های زیرساختی، این صنعت را در مسیر سراشیبی قرار داده است. در این میان، «میکروبیمه» به‌عنوان ابزاری جهانی برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، می‌تواند نقشی حیاتی در بازسازی اعتماد عمومی به بیمه و افزایش ضریب نفوذ آن ایفا کند. اگر امروز به راهکارهایی چون میکروبیمه توجه نشود، فردا ممکن است صنعت بیمه دیگر نتواند نقشی در نجات اقتصاد کشور داشته باشد.
چالش‌های جدی صنعت بیمه در ایران
نوسان‌های شدید اقتصادی در سال‌های اخیر، صنعت بیمه ایران را با بحران کاهش ضریب نفوذ روبه‌رو کرده است. یکی از نشانه‌های اصلی این بحران، ناتوانی شرکت‌های بیمه در فروش بیمه‌های خرد است؛ امری که به وضوح نشان می‌دهد راهبردهای فعلی فروش پاسخگوی نیازهای اقتصادی جامعه نیستند. در کنار این چالش، عوامل متعددی چون تحریم‌های بین‌المللی، فرسودگی زیرساخت‌ها، کمبود دانش روزآمد، ضعف فرهنگ بیمه‌ای و بی‌ثباتی کلی فضای اقتصادی، موانع اصلی بر سر راه توسعه این صنعت به شمار می‌آیند.
کاهش تاب‌آوری و ضرورت تغییر راهبرد
این محدودیت‌ها، نه تنها مانع از رشد صنعت بیمه شده‌اند، بلکه قدرت این صنعت در بازتوزیع ریسک از طریق بیمه‌های اتکایی را به شدت کاهش داده‌اند. در نتیجه، تاب‌آوری صنعت بیمه در برابر بحران‌های داخلی و خارجی کاهش یافته و ضرورت بازنگری اساسی در سیاست‌ها و مدل‌های اجرایی بیش از پیش احساس می‌شود.
میکروبیمه؛ راهکاری جهانی، فرصتی بومی
یکی از موثرترین راهکارهایی که در بسیاری از کشورهای جهان برای افزایش نفوذ بیمه و حمایت از اقشار کم‌درآمد به کار گرفته شده، میکروبیمه یا بیمه‌های خرد است. این نوع بیمه، با ارائه پوشش‌هایی محدود و حق بیمه‌ای اندک، افراد را در برابر ریسک‌های خاصی همچون حوادث، بیماری‌ها یا خسارات مالی محافظت می‌کند. در ایران نیز، می‌توان با بومی‌سازی این مدل متناسب با فرهنگ، اقتصاد و جغرافیای کشور، گام موثری در راستای افزایش تاب‌آوری اقتصادی و تحقق توسعه پایدار برداشت.
نقش همکاری‌های بین‌المللی در احیای صنعت بیمه
برای توسعه میکروبیمه و رفع چالش‌های زیرساختی، همکاری با نهادهای بین‌المللی همچون آژانس همکاری بین‌المللی ژاپن (جایکا) می‌تواند بسیار مفید باشد. جایکا با هدف توسعه فراگیر، از طریق ارائه کمک‌های فنی، مالی و آموزشی، به کشورهای مختلف در مدیریت چالش‌هایی چون فقر، تغییرات اقلیمی و ریسک‌های اقتصادی یاری می‌رساند. این آژانس می‌تواند در بهبود زیرساخت‌های صنعت بیمه ایران، آموزش نیروی انسانی و انتقال دانش فنی نقش مؤثری ایفا کند.
فرصت پیش روی بیمه مرکزی ایران
بیمه مرکزی ایران می‌تواند از طریق هماهنگی با وزارت امور خارجه یا سازمان برنامه و بودجه، زمینه همکاری با جایکا را فراهم کند. بهره‌مندی از تجربیات و خدمات این نهاد، به‌ویژه با توجه به شرایط خاص اقتصادی و جغرافیایی ایران، می‌تواند به مدیریت محدودیت‌های موجود کمک کرده و به افزایش تاب‌آوری صنعت بیمه و گسترش پوشش ریسک‌های مختلف منجر شود.
سخن پایانی
اگر صنعت بیمه ایران امروز به سمت توسعه میکروبیمه حرکت نکند و همکاری‌های بین‌المللی را در دستور کار قرار ندهد، فردا ممکن است بیمه‌ای نماند که بتواند نقشی در نجات اقتصاد ایفا کند. اکنون زمان آن است که با نگاهی نو و راهبردی، زیرساخت‌های بیمه‌ای کشور را بازسازی کنیم و از ظرفیت‌های جهانی برای ارتقای این صنعت بهره ببریم.
